Foto: Shutterstock Maar promovendus Heleen Stellingwerf laat met een wiskundig model zien dat meer samenwerking bij het transport van levensmiddelen ze veel kosten bespaart en milieuwinst oplevert.
‘Nu rijden vaak aparte vrachtwagens vanuit een centraal distributiepunt naar het distributiecentrum van iedere supermarktketen’, vertelt Stellingwerf over de case study die ze uitvoerde. ‘Daarmee wordt de transportcapaciteit niet optimaal benut, bijvoorbeeld omdat een wagen vol heen rijdt en leeg weer terug.’ Ze onderzocht de voordelen van samenwerking in de voedsellogistiek. ‘Om te zorgen dat partijen hierin mee willen, is het belangrijk te laten zien dat je daarmee ook kosten bespaart.’
Efficiëntere route
Stellingwerf vergeleek een aantal scenario’s van verschillende supermarktketens die bij dezelfde leverancier bestellen en ontwikkelde een wiskundig model dat de meest “eco-efficiënte” route berekent. ‘Eigenlijk net zoals je navigatiesysteem de snelste route berekent, alleen kijkt dit wiskundige model naar kosten en uitstoot.’ In haar model hield ze ook rekening met de koeling van producten tijdens transport. ‘Dat kost energie en zorgt dus voor meer CO2-uitstoot. Als de auto’s een andere route rijden dan komen producten wellicht later aan of moet de deur van de vrachtwagenvaker tussentijds open. Dat leidt tot temperatuurschommelingen die weer invloed kunnen hebben op de kwaliteit van de producten.’
Bedrijven moeten een afweging maken tussen kostenbesparing, vermindering van uitstoot en de versheid van het product.
Heleen Stellingwerf, promovendus bij Operations Research and Logistics
Wanneer dagelijkse routes gezamenlijk werden ingepland, waren minder vrachtauto’s nodig en dat bespaarde zowel kosten als uitstoot. De besparing was hoger wanneer bedrijven ook op lange termijn samenwerkten en daarbij hun voorraadinformatie deelden. Stellingwerf : ‘Het voordeel is dat de vrachtwagens dan niet elke dag hoeven te rijden. Nadeel is dat je dan eerder problemen hebt met de houdbaarheid van producten. Daarnaast willen bedrijven niet graag informatie delen met de concurrent.’
Baten verdelen
Om samenwerking op lange termijn mogelijk te maken, is het volgens Stellingwerf belangrijk dat de baten van die besparingen eerlijk worden verdeeld over de samenwerkende partijen. Daar heeft ze ook een model voor ontwikkeld. ‘Bedrijven moeten een afweging maken tussen kostenbesparing, vermindering van uitstoot en de versheid van het product. Voor de eerste twee punten is samenwerking in ieder geval altijd voordelig.’
Heleen Stellingwerf promoveerde op 21 juni 2019 bij Operations Research and Logistics.