Foto: WEBO Eigenlijk heet het project ‘Circulair Kozijn’. Maar Polderkozijn bekt lekkerder, vindt universitair hoofddocent Bosecologie en Bosbeheer Ute Sass-Klaassen. En het woord dekt de lading: het hout komt uit een proefveld van in de Flevopolder. Het kozijn is het tastbare resultaat van een geslaagd EU-project om een duurzaam alternatief te maken voor kozijnen van tropisch hardhout.
Esdoorn
‘Circulair Kozijn’ is een echt ketenproject’, legt Sass-Klaassen uit. ‘De hele keten van boom tot kozijn doet mee. Wij selecteerden de meest geschikte houtsoort en brachten de beschikbaarheid daarvan in kaart.’ De keuze viel daarbij op esdoorn, een snelgroeiende soort die geschikt is voor de verduurzaming door bewerking met azijnzuur anhydridie (sla-azijn) of een thermische behandeling.
Als de buitenkant is verweerd, klik je het er gewoon af en vervangt het door een nieuwe
Ute Sass-Klaassen, onderzoeker Bosecologie en Bosbeheer
De bewerking met azijnzuur anhydride beschermt het hout tegen schimmel en zorgt er voor dat het hout zijn vorm houdt en niet krimpt of zwelt. De methode is ontwikkeld door ketenpartner SHR Hout Research. De productie van het hout vindt plaats bij Accsys in Arnhem. Het kozijn wordt gemaakt door timmerfabriek WEBO in Rijssen.
Klikken
Nieuw aan het polderkozijn is dat het modulair is. Alleen het buitenste deel, dat weersbestendig moet zijn, is behandeld esdoorn. Het binnenste gedeelte is vurenhout. Beide delen zijn eenvoudig op elkaar te klikken. ‘Als de buitenkant na bijvoorbeeld 30 jaar is verweerd, klik je het er gewoon af en vervangt het door een nieuwe. Het eigenlijke kozijn gaat daardoor feitelijk ‘oneindig’ lang mee.’
Sass-Klaassen is enthousiast over het resultaat. Ook al worden daar bomen voor gekapt. ‘Ik ben een fan van kappen. Hout is een prachtig hernieuwbaar materiaal. In hout blijft CO2 voor de lange termijn opgeslagen. Als hout wordt geoogst uit duurzaam beheerde bossen is het een CO2-neutrale bouwstof. Hout is van groot belang voor de bio-economie.’
Houtproductie
Er is wel een probleem: in Nederland groeit op dit moment niet genoeg esdoorn om aan de vraag te voldoen. ‘Zover zijn we nog niet, maar we kunnen daar wel komen. Ik pleit niet voor houtproductie in alle Nederlandse bossen, maar we kunnen ons steentje wel bijdragen. We kunnen daar een visie op ontwikkelen. Denk eens aan de geplande uitbreiding met 37.000 hectare bos.’
De nieuwe circulaire kozijnen zijn ook al op de campus in gebruik. Onderwijsgebouw Aurora heeft ze. ‘Maar helaas niet met het verduurzaamde esdoorn. De architect en WUR wilden er niet aan. Voor de buitenkant is gekozen voor aluminium. Een gemiste kans.’