Een afbeelding van het RADD-alarmsysteem. De rode stippen zijn verstoorde bosgebieden. Het systeem heet RADD, dat staat voor Radar for Detecting Deforestation. RADD gebruikt radarbeelden van de Europese Sentinel-1 satelliet om verstoringen van tropisch bos mee op te sporen. In dit geval gaat het om het volledige tropisch regenwoud van Afrika.
Illegale kap van tropisch regenwoud is een groot probleem in het gebied, zegt RADD-projectleider Johannen Reiche van het Geolab van WUR. Speciale hardhouten soorten worden selectief gekapt voor de buitenlandse markt. ‘Daarnaast is er veel ontbossing ten behoeve van kleinschalige landbouw. De bevolkingsgroei is enorm. En die mensen moeten eten.’
Voorheen zat er soms wel meerdere maanden tussen opeenvolgende beelden
Johannes Reiche, onderzoeker Geolab WUR
Satellieten worden al veel langer ingezet om verstoringen van bos vanuit de ruimte waar te nemen. Die gebruikte beelden werken met zichtbaar licht. Met name in tropisch regenwoud is dat niet handig: een groot deel van de tijd onttrekken wolken het oerwoud aan het zicht. Met de komst van Sentinel-1 zijn die beelden overvloedig en gratis beschikbaar. Radar kijkt door wolken heen.
Reiche en zijn team ontwikkelden een applicatie die precies aangeeft waar verstoring heeft plaatsgevonden. De beelden zijn tot op tien meter nauwkeurig en verversen zich om de 6-12 dagen. Dat is nog net geen “op heterdaadje”, maar het scheelt niet veel. ‘Natuurlijk geldt hoe sneller hoe beter’, zegt Reiche. ‘Maar voorheen zat er soms wel meerdere maanden tussen opeenvolgende beelden.’
Kleinschalig
Het nieuwe alarmsysteem registreerde in anderhalf jaar (2019/2020) meer dan vier miljoen verstoringen, samen goed voor 1,4 miljoen hectare regenwoud. Zo’n 80 procent van die verstoringen is kleinschalige selectieve kap. De meeste ingrepen vinden in het droge seizoen plaats, wat logisch is omdat het oerwoud in de regentijd moeilijk tot niet begaanbaar is.
Illegale kap dringt meestal diep in het onverstoorde regenwoud door
Johannes Reiche, onderzoeker Geolab WUR
Het alarmsysteem ziet niet direct wat de aard van de kap is en of het legaal is. ‘Dat is een volgende stap in het onderzoek’, zegt Reiche. ‘Een promovendus is daar nu mee bezig. Kap voor landbouw bijvoorbeeld, vindt altijd aan de randen van het bos plaats. Illegale kap dringt meestal diep in het onverstoorde regenwoud door en er worden speciale wegen voor aangelegd.’
WUR ontwikkelde het systeem samen met het Global Forest Watch. De app is geïmplementeerd in Google Search Engine en de alarmeringen zijn voor iedereen toegankelijk. Reiche is bezig RADD ook in andere delen in de wereld uit te rollen waar tropische regenwoud is.