Edward Huijbens. Foto: Albert Sikkema Hij gaat zich richten op duurzaam toerisme. ‘Onze competitieve consumptie heeft enorme mondiale consequenties.’
Twee weken geleden woonde Edward Huijbens nog in Akureyri, een afgelegen stadje in het noorden van IJsland waar hij geboren en getogen is. Huijbens studeerde geografie in de IJslandse hoofdstad Reykjavik en deed zijn master- en PhD-opleiding aan Durham University in Engeland, maar hij spreekt een beetje Nederlands. ‘Mijn vader komt uit Amsterdam. Hij werkte op een koopvaardijschip, ontmoette mijn IJslandse moeder in Noorwegen en woont sinds 1972 op IJsland.’
Natuurtoerisme
Huijbens deed in Akureyri onderzoek naar het toerisme in het Antropoceen. ‘Er is debat onder bètawetenschappers in hoeverre de door ons veroorzaakte klimaatverandering een nieuw geologisch tijdvak markeert’, zegt Huijbens, ‘maar onder sociale wetenschappers is het een uitgemaakte zaak dat wij het klimaat en het landschap op aarde verregaand beïnvloeden in veel geledingen.’ Op IJsland maakte hij de ontwikkeling van natuurtoerisme van nabij mee. ‘Er zit iets dubbels in ecotoeristen. Ze vliegen naar het poolgebied om de smeltende ijskappen te zien en om mensen bewust te maken van de klimaatverandering en tegelijkertijd dragen ze daar aan bij met hun vliegreis.’ Op de IJslandse universiteit onderzocht Huijbens hoe het eiland het snel groeiende toerisme kon combineren met natuurbehoud en voordelen voor de lokale bevolking.
Thuisvakantie
Maar we zitten nu in een transitie van fossiele energie naar duurzame energie, constateert de nieuwe hoogleraar Culturele Geografie, en die transitie gaat ook gevolgen hebben voor het toerisme. ‘We kunnen niet vliegen op zonnepanelen naar Vietnam, dus we hebben nieuwe toerismeconcepten nodig. Zo wil ik bijvoorbeeld het concept ‘thuisvakantie’ onderzoeken, waarbij we culturele en natuurlijke attracties in onze omgeving bezoeken en leren waarderen. Want waarom willen we naar die verre bestemming? Om onszelf te belonen? We zitten in een maatschappij van competitieve consumptie en dat moeten we herkennen, want die consumptie heeft enorme globale consequenties.’
Amsterdam
Toerisme is een belangrijke veroorzaker van broeikasgassen, stelt Huijbens, maar de meeste mensen staan daar niet bij stil. ‘We nemen toerisme niet erg serieus, het is vrije tijd, tijd om te relaxen, maar ondertussen drukt ons toerisme uit wie we zijn. Nu komt 85 procent van de lange-afstandstoeristen nog uit Europa en Noord-Amerika, maar het toerisme in China en India groeit snel. Die middenklasse wil straks allemaal Amsterdam en Parijs zien. De problemen met toerisme in Amsterdam gaan alleen maar groter worden.’
Airbnb
In Wageningen gaat Huijbens daarom onderzoek doen naar duurzaam toerisme in Amsterdam. ‘Onze groep is betrokken bij het Amsterdam Institute of Advanced Metropolitan Solutions, waarin we met anderen gaan werken aan dit vraagstuk. Aziatische toeristen die naar Europa gaan, willen de hoogtepunten zien, waaronder Amsterdam, dus blijft de stad zitten met de destructieve gevolgen van Airbnb. Als we dit probleem voor Amsterdam weten op te lossen, dan hebben we het ook opgelost voor steden als Parijs en Barcelona.’
Voedseltoerisme
Ook hoopt Huijbens in Wageningen te werken aan het toerisme van de toekomst. ‘Ik verwacht dat er nieuwe vormen van toerisme ontstaan uit de energietransitie. We gaan toe naar duurzame, lokaal geproduceerde voeding die inspiratie kan opdoen vanuit voedseltoerisme.’ Toerisme is overal in de ogen van Huijbens. ‘In Wageningen zie ik veel academische toeristen op de universiteit, in ziekenhuizen kom je medische toeristen tegen, ofwel mensen die naar het buitenland gaan voor een medische behandeling. Toerisme is overal, maar de vraag is hoe het een bijdrage kan leveren aan het goede.’