Het trappenhuis van de Leeuwenborch is saai, grijs en gehorig. Foto Guy Ackermans In Leeuwenborch nemen maar weinig studenten en medewerkers de trap. Te weinig, vonden onderzoekers van Consumptie en Gezonde Leefstijl die in ‘Lebo’ gehuisvest zijn. Zij schakelden het Facilitair Bedrijf in om hun expertise toe te passen op hun eigen werkomgeving. Dat leverde naast een wetenschappelijk onderbouwd plan, ook een masterthesis op. ‘We moeten vaker onze kennis op onszelf toepassen.’
Drie grote liften direct links naast de Lebo-ingang verleiden studenten en medewerkers om in te stappen en zich naar de zoveelste verdieping te laten suizen. ’s Ochtends vroeg en rond lunchtijd staan er zelfs rijen mensen te wachten tot ze de lift kunnen pakken. De zogeheten lift-gecentreerde bouw is typerend voor de bouwstijl van zo’n vijftig jaar geleden. Naar de trap moet je zoeken: die zit verstopt. Dat moet toch anders kunnen, dachten medewerkers van Consumptie en Gezonde Leefstijl, onder wie promovendus Iris de Leeuw. Zij zocht contact met het Facilitair Bedrijf (FB).
Haar collega, universitair docent Sanne Raghoebar, pakte uiteindelijk het vraagstuk op. ‘Om gedrag effectief te beïnvloeden moet je weten welke factoren dat gedrag veroorzaken. Dat ligt helemaal in het verlengde van ons onderzoeksveld. We konden onze kennis van sociale wetenschappen nu gebruiken voor sociale wetenschappers’, vertelt ze. Haar thesisstudent Julia Joosten (Management, Economics and Consumer Studies) ging er vervolgens mee aan de slag.
Saai, wit bouwwerk
Via focusgroepen bestudeerde Joosten wat Lebo-gebruikers stimuleert of juist tegenhoudt om de trap te nemen. ‘Ze associeerden de trap van Leeuwenborch met de woorden saai, wit, geluid en grijs.’ De trap blijkt onaantrekkelijk. Joosten somt op wat mensen ervan weerhoudt om de trap te nemen: ‘De toegangsdeur is zwaar, het echoot enorm in het trappenhuis waardoor het voelt alsof iedereen je kan afluisteren en het ruikt er zoals in een ziekenhuis.’
De toegangsdeur is zwaar, het echoot enorm in het trappenhuis waardoor het voelt alsof iedereen je kan afluisteren en het ruikt er zoals in een ziekenhuis
‘Traplopers raken bovendien hun oriëntatie kwijt doordat er weinig herkenningspunten zijn die aangeven op welke verdieping je bent waardoor ze weleens op de verkeerde afdeling terechtkomen. Ook vinden mensen het vervelend om hijgend op de zoveelste verdieping aan te komen. Als voordeel noemen sommigen eerlijk dat ze soms de trap pakken om iemand te ontlopen.’
Beïnvloeden
Na het onderzoeksdeel met de focusgroepen, voerde masterstudent Joosten een tweede onderzoek uit om te bepalen welke argumenten de grootste barrières of motivaties vormen. Joosten: ‘Want die zijn het meest relevant om aan te pakken. Neem bijvoorbeeld posters, een veelgebruikte methode om gedrag te beïnvloeden. Als daarop staat dat traplopen goed is voor je gezondheid ga je ervan uit dat iedereen gezondheid belangrijk vindt. Terwijl voor een deel van de mensen bijvoorbeeld duurzaamheid zwaarder weegt. Het onderzoek laat zien dat Lebo-bezoekers verschillende factoren belangrijk vinden. Daarom is het goed om gedragsverandering vanuit meerdere invalshoeken te benaderen. Door zowel individuele motieven, zoals gezondheid en duurzaamheid, als sociale factoren, zoals tijdsdruk of een overvolle lift, en de uitstraling van het gebouw mee te nemen, voelen meer mensen zich aangesproken om de trap te gebruiken.’
Vorige week verdedigde Joosten haar thesis en heeft ze haar onderzoeksresultaten aan het Facilitair Bedrijf gepresenteerd. ‘Die waren heel enthousiast om ermee aan de slag te gaan. Een architect gaat met de kennis uit mijn thesis een design maken om de trap aantrekkelijker te maken.’
Eigen kennis gebruiken
Begeleider Sanne Raghoebar vindt het waardevol dat de kennis uit eigen huis wordt toegepast op de eigen omgeving. ‘Het onderzoek van Julia bekijkt dit traploopprobleem vanaf de wortel. Deze kennis maakt een eventuele interventie veel gerichter en daardoor effectiever. Je kunt wel een prachtige nieuwe trap ontwerpen, maar als dat ontwerp niet inspeelt op de behoeften van de Lebo’ers, zullen ze nog steeds de lift pakken.’
Raghoebar denkt dat er nog veel te winnen valt door eigen expertise in te zetten: ‘Grote maatschappelijke vraagstukken spelen ook binnen WUR. Denk aan de manier waarop we onze kantines inrichten om gezond en duurzaam eetgedrag te stimuleren. Dat het Facilitair Bedrijf samen met ons dit vraagstuk oppakte, vind ik fantastisch. Dat zou ik veel meer willen zien, we moeten vaker onze kennis op onszelf toepassen.’
