Ouderen hebben vaak minder eetlust, maar een hogere eiwitbehoefte. Foto Shutterstock Een uitgebalanceerd plantaardig dieet stimuleert spieren van actieve ouderen evenveel als een omnivoor dieet, concludeerde promovendus Jacintha Domić (Humane Voedingsbiologie) op basis van nieuwe onderzoeksresultaten.
Voor een succesvolle eiwittransitie hebben sommige doelgroepen wat extra aandacht nodig, omdat zij grotere risico’s lopen op voedingsdeficiënties, aldus Jacintha Domić. ‘Er zijn factoren waardoor we vermoeden dat ouderen gezondheidsrisico’s lopen als zij overgaan op een volledig plantaardig dieet.’
Planteneiwitten bevatten bijvoorbeeld minder van de specifieke spierstimulerende aminozuren dan dierlijke eiwitten. Domić: ‘Daarnaast bevatten plantaardige voedingsmiddelen ook verhoudingsgewijs minder eiwitten, de kwantiteit is lager. Daarom zou je in absolute hoeveelheden meer moeten eten om voldoende bouwstenen binnen te krijgen via plantaardige voeding. Maar ouderen hebben vaak een lagere eetlust, en een hogere eiwitbehoefte.’
Eten op de campus
Domić onderzocht het effect van een plantaardig versus een omnivoor dieet op de spieren van ouderen in twee aansluitende periodes van tien dagen. De ene helft van de deelnemers begon met omnivoor eten, de andere met plantaardig en na tien dagen wisselden ze. ‘Eetpatronen waren zoveel mogelijk hetzelfde qua hoeveelheid calorieën en eiwitten, met als enige verschil dat producten van plantaardige of dierlijke oorsprong waren. Sojayoghurt in plaats van traditionele of een avondmaaltijd met kikkererwten of een vleesvervanger in plaats van gehakt’, licht Domić toe.
Vanwege deze strikte regels over de voedingsinname, kwamen de proefpersonen elke dag lunchen in Helix, waar ze de avondmaaltijd, het ontbijt en tussendoortjes voor de volgende ochtend mee naar huis kregen. Met behulp van zogenoemd zwaar (drink)water, waarbij een moleculair vlaggetje op de waterstofatomen bindt aan de aminozuren in het lichaam van de proefpersonen, kon Domić bestuderen hoe snel deze bouwstenen in de spieren werden ingebouwd.
Zeer actief
Er bleek geen verschil in spiereiwitsynthese – een voorspeller voor spierbehoud – tussen de twee eetpatronen. Dat gaat tegen Domić’ verwachtingen in, maar ze heeft er wel een aantal verklaringen voor. ‘Onze onderzoeksdiëtisten hadden goed nagedacht over het voedingspatroon. Dat was erg uitgebalanceerd, met een ruime hoeveelheid eiwit en producten met een relatief goede eiwitkwaliteit in vergelijking tot de meeste plantaardige voedingsproducten.’
‘Daarnaast waren deelnemers aan deze studie super actief: ze zetten gemiddeld 12.500 stappen per dag. Zelfs de minst actieve deelnemer zette gemiddeld nog 9.000 stappen. Hoe meer fysiek actief iemand is, hoe meer eiwit-gevoelig de spieren zijn. We vermoeden dat de eiwitkwaliteit dan minder uitmaakt, omdat spieren deze bouwstenen toch graag willen opnemen. Het zou kunnen dat de verminderde eiwitgevoeligheid in spieren van ouderen niet per se het gevolg is van veroudering, maar van verminderde fysieke activiteit.’
Zelf doen
In vervolgonderzoek – dat inmiddels ook is afgerond, maar waarvan nog geen resultaten zijn gepubliceerd – bestudeerde de promovendus het effect van het eten van plantaardige voeding voor een langere periode op de hoeveelheid spier. Ook bestudeerde ze het aanvullende effect van krachttraining bij een plantaardig eetpatroon.
In dat onderzoek mochten deelnemers bovendien zelf bepalen wat ze wilden eten, als het maar geen dierlijke producten waren. ‘Daarmee krijgen we ook inzicht in hoe goed mensen zelf een uitgebalanceerd plantaardig dieet kunnen samenstellen. Het sluit beter aan bij de praktijk.’
