Foto: IMEC Tekst: Anton van Elburg
Ondanks enthousiasme voor het idee, stuitte het concrete plan van het provinciebestuur op vragen en bezwaren van meerdere fracties.
OnePlanet is een initiatief van WUR, Radboud Universiteit, Radboudumc en de Vlaamse non-profit onderzoeksinstelling IMEC. Het beoogde nieuwe researchcentrum moet onderzoek gaan doen naar de toepassing van nano-elektronica en digitalisering in health-, agro- en foodsectoren. OnePlanet vraagt daarvoor financiering aan de provincie Gelderland.
Een commissie van Provinciale Staten boog zich woensdag 13 februari over het ontwerpbesluit van het provinciebestuur. Concreet houdt dat ontwerpbesluit een toewijzing in van 65 miljoen euro voor een periode van acht jaar. Op 27 februari zal het besluit plenair in stemming worden gebracht.
Governance
De discussie in de commissie spitste zich niet toe op de hoogte van het bedrag, maar op de manier waarop de zogeheten ‘governance’ is ingericht. De provincie zou een dikkere vinger in de pap moeten hebben, vindt een aantal fracties, waaronder PvdA, VVD, SP en CU. Daarom moeten taken en bevoegdheden van de voorgestelde inhoudelijke adviesraad, waarin ook de provincie zitting heeft, volgens deze partijen verduidelijkt worden. Gedeputeerden Markink (VVD) en Scheffer (D66) zegden toe op dit punt met een aangepast ontwerpbesluit te komen.
Twee andere zaken waarop het provinciebestuur belooft voor 27 februari te reageren, zijn de rol van onderzoeksinstituut TNO en de prestatie-indicatoren waarmee het succes van het initiatief gemeten moet worden.
Rode loper
TNO heeft al in een vroeg stadium aangegeven te willen aansluiten bij OnePlanet. De meeste fracties zijn ontevreden over de passage in het plan waarin staat dat de provincie weliswaar graag ziet dat TNO meedoet, maar dat zij samenwerking niet van buitenaf wil opleggen. Het CDA, gesteund door 50Plus, SGP en GroenLinks, wil juist de ‘rode loper uitleggen’ voor TNO.
Daarnaast was er veel commentaar op de prestatie-indicatoren. Eén daarvan is de deelname van mkb-bedrijven aan OnePlanet-programma’s. Dat zouden er zes moeten zijn na drie jaar en dertig na acht jaar. Veel te weinig, vinden onder meer CDA, PvdA en de PVV.
De Partij voor de Dieren bracht in dat de beoogde maatschappelijke effecten van OnePlanet, zoals het terugdringen van dierproeven, niet alleen achteraf gemeten moeten worden. Volgens de PvdD zou je aan zo’n gewenst effect ook vooraf een concrete doelstelling kunnen verbinden, waarop je dan ook kunt sturen.
Ondanks alle vragen en bezwaren was er enthousiasme bij de meeste partijen over de ‘unieke kansen’ die OnePlanet biedt.
WUR
Liesbeth Luijendijk, namens WUR kwartiermaker voor OnePlanet, woonde het debat bij op de publieke tribune. Ze noemt de vragen en opmerkingen van de raadsleden reëel. ‘Het is een belangrijke en grote beslissing die de Staten moeten nemen. Ik ben het eens met het punt dat de provincie meer inhoudelijke en maatschappelijke sturingsmogelijkheden moet hebben. We zullen samen met het provinciebestuur ook meer duidelijkheid bieden over de maatschappelijke impact van de projecten en alle gradaties waarin het MKB betrokken wordt.’
Dat TNO betrokken gaat worden bij OnePlanet is voor Luijendijk vanzelfsprekend. ‘Direct na de start gaan we met TNO in gesprek hoe we op inhoud kunnen samenwerken, net als met Universiteit Twente.’
Sensors
De hoofdvestiging van OnePlanet zou op de Wageningse campus moeten komen en een nevenvestiging in Nijmegen. Het initiatief om de Gelderse universiteiten en de Vlaamse onderzoekers bij elkaar te brengen, is genomen door de provincie Gelderland. De discussie in de provincie over het plan loopt sinds september 2018.
Voordbeelden van toepassingen waaraan de initiatiefnemers denken, zijn bijvoorbeeld de ontwikkeling van een sensor die je speeksel uitleest, sensoren die specifieke moleculen meten of optische sensoren die precies in de juiste golflengtebanden kunnen meten en zo helpen ziektes in planten vroegtijdig te signaleren.
De totale begroting van OnePlanet bedraagt 146,5 miljoen. De resterende 81,5 miljoen euro moet in de eerste acht jaar komen van andere instellingen, overheden en bedrijven.
Update 14 februari 2019: Reactie Liesbeth Luijendijk toegevoegd.