Moderne wichelroedelopers gebruiken twee metalen L-vormige staafjes. De werking is nooit wetenschappelijk aangetoond. Foto Shutterstock De capita selecta-serie ‘Farming and Learning with the Hidden Half of Nature’, dat perspectieven zou verkennen op alternatieve benaderingen in natuur en landbouw, gaat niet door. Dat blijkt na ophef op LinkedIn.
Het vak stond voor periode 5 op de agenda. Al sinds december hingen er postertjes op de campus waarmee het werd aangekondigd. Uit de omschrijving bleek dat de lesstof a-typisch voor Wageningen zou zijn, met onderwerpen zoals wichelroedelopen, de invloed van magnetische velden en andere ‘moeilijker te meten of ‘verborgen’ technieken die horen bij een volledig duurzaam landbouwsysteem’, aldus de postertekst.
Die stof was gebaseerd op het werk van onder meer Julia Wright, associate professor Agroecological Futures aan Coventry University (met Wageningse wortels: ze promoveerde bij WUR). Het zou worden gedoceerd door een team van (oud-)WUR-docenten en mensen uit de praktijk, was het idee van initiatiefnemers Kees van Veluw, Ruur Boersma en Marijke Kuipers.
Het vak vond onderdak bij de leerstoelgroep Onderwijs- en Leerwetenschappen (ELS). Die fungeerde al eerder als broedplaats voor nieuwe initiatieven, zoals het inmiddels erkende keuzevak Exploring Regenerative Cultures for Sustainability. ELS was bereid het nieuwe vak ook een kans te geven, als capita selecta op pilot-basis – zich ervan bewust daarmee aan te schuren tegen de grenzen van wat kan binnen de universiteit.
Ophef
Zestien studenten, onder wie een aantal alumni en WUR-medewerkers, schreven zich voor het vak in. Maar het gaat niet door. ELS trok het terug nadat er op LinkedIn ophef over ontstond. Mede-initiatiefnemer Van Veluw had een bericht geplaatst waarin hij het nieuwe keuzevak aankondigde, met een afbeelding van het bewuste postertje. Dat kwam hem, naast aanmoedigingen, op een aantal zeer kritische reacties te staan: ‘Waarom biedt WUR dit soort esoterische kletskoek aan?’
De kritische reacties op het LinkedIn-bericht zeggen genoeg: dit schaadt de reputatie van WUR
WUR-woordvoerder Jan Willem Bol
Bestuursvoorzitter Sjoukje Heimovaara, getagd door een van de criticasters, reageerde ook – in nogal felle bewoordingen. ‘Door ongeëigend gebruik van het logo en de huisstijl van WUR ontstaat het idee dat het gaat om een vak dat in ons curriculum is opgenomen. Dat is niet het geval. (…) De in dit initiatief onderwezen methoden zijn verre van wetenschappelijk getoetst en die onderwijzen we dus ook niet binnen ons curriculum’, schreef ze onder het bericht.
Toetsing
Bij navraag reageert WUR-woordvoerder Jan Willem Bol: ‘Bij dit initiatief zijn er zowel qua proces als qua inhoud zaken niet goed gegaan. Een vak wordt pas onderdeel van het Wageningse curriculum nadat de inhoud is getoetst door de leerstoelhouder, opleidingscommissie en uiteindelijk door de Board of Education. Dat is hier niet gebeurd.’ Het is onwaarschijnlijk dat het vak die toetsing had doorstaan, stelt hij. ‘WUR onderschrijft de noodzaak van een transitie in het voedselsysteem en kijkt daarom niet alleen naar gangbare manieren van voedselproductie. Maar dit vak wilde methoden behandelen die verre van wetenschappelijk gestaafd zijn.’
De felle reactie van Heimovaara heeft volgens Bol te maken met het aanzien van WUR. ‘De kritische reacties op het LinkedIn-bericht zeggen genoeg: dit schaadt de reputatie van WUR.’
Perspectiefwisselingen en grenzen opzoeken horen ook bij academisch onderwijs
Leerstoelgroep Onderwijs- en Leerwetenschappen (ELS)
De initiatiefnemers wilden nog niet inhoudelijk reageren op de situatie: ‘We willen eerst praten met alle betrokkenen, en met Sjoukje.’ ELS laat weten er begrip voor te hebben dat het een brug te ver bleek om deze stof curriculair aan te bieden. ‘Misschien zijn er andere, extra-curriculaire opties. Dat dit soort inzichten en methoden wetenschappelijk vooralsnog onbewezen zijn, neemt niet weg dat studenten ze kritisch moeten kunnen onderzoeken en bevragen. Perspectiefwisselingen en grenzen opzoeken horen ook bij academisch onderwijs dat wil bijdragen aan een duurzamere wereld. En er is veel vraag naar kennisontwikkeling hierover’, aldus de onderwijscoördinator.
