Jaarlijks promoveren ruim 250 phd’ers bij WUR. Onmogelijk de proefschriften allemaal te beschrijven en samen te vatten. In de rubriek Proefschriften in ’t kort de keuze van onze wetenschapsredacteuren.
Duinritme
Duinvorming in rivierbeddingen van delta’s beïnvloedt de stroming van het water. Hoe ruwer de bodem hoe groter de weerstand. Sjoukje de Lange onderzocht de dynamiek van die duinen. Die dynamiek hangt onder meer af van het materiaal waaruit die duinen bestaan. De fijnheid van het sediment bepaalt de lengte en hoogte van de duinen. Sediment dat aan elkaar plakt, vermindert duinvorming. Een hogere stroomsnelheid van het water (bijvoorbeeld door regen samenvallend met eb) leidt tot grotere variatie in duinhoogtes. De bevindingen van De Lange helpen om hydraulische modellen te verbeteren.
The Rhythm of Rivers.
Sjoukje de Lange. Promotor Ton Hoitink
Parapluutjesmos
Het groeihormoon auxine is onmisbaar voor de groei en ontwikkeling van planten. Het eiwit ARF (auxine respons factor, een transcriptiefactor) speelt hierbij een sleutelrol. Het eiwit bindt aan specifieke plekken op het DNA en schakelt daar voor de groei belangrijke genen aan. Juriaan Rienstra onderzocht die binding bij het parapluutjesmos. Slechts zes nucleotiden (TGTCGG, letters van de genetische code van het DNA) zijn voor die binding essentieel. Mutaties van de eerste vier letters zorgen ervoor dat het ARF niet meer bindt en de plant niet levensvatbaar is. Die zes letters zijn bovendien niet alleen voor het mosje van belang, maar voor het hele plantenrijk.
Conservation of ARF-DNA binding during evolution.
Juriaan Rienstra. Promotor Dolf Weijers
Vet lekker!
We eten te veel vet en worden daardoor dik. Komt dat omdat vet eten lekkerder ruikt? De Sloveen Matjaž Pirc toont experimenteel aan dat mensen inderdaad vet kunnen ruiken. We kunnen zelfs melk met verschillende vetgehaltes van elkaar onderscheiden. Hersenscans bevestigen dit overigens maar gedeeltelijk: ja, de hersenen ‘ruiken’ vet, maar ‘zien’ geen verschillen in vetgehaltes. Proefpersonen vinden vetarm eten lekkerder als er vetgeur aan wordt toegevoegd. Toch heeft dat in de proeven van Pirc geen effect op het eetgedrag. Voor de aanpak van obesitas is dat jammer. Met vetgeur alleen kun je consumenten niet sturen naar meer vetarm eten.
Stop and smell the fat!.
Matjaž Pirc. Promotor Sanne Boesveldt
